Jacob Kröger/Kruger (1690 – 1749)
1. Spelling van die familienaam
Jacob Kröger, seun van Frantz Kröger – so beskryf met sy doopinskrywing – is een van die stamvaders van die Suid-Afrikaanse Krugers. Kröger is die niederdeutsche (neder-Duitse) of plattdeutsche (plat-Duitse) vorm van Krüger, die hoog-Duitse vorm. Die spelvariasies Cröger en Crüger kom ook voor by sommige van Jacob se sibbe, soos aangeteken in die Sadenbeck doopregister. Predikante het in hoog-Duits geskryf maar die inwoners van die Prignitz distrik het neder-Duits gepraat en doen vandag nog so. Met die afsterwe van Jacob se moeder te Sadenbeck, Prignitz, word sy beskryf as die weduwee van Frantz Kruger (sonder die deelteken).1
Aangesien Jacob klaarblyklik ongeletterd was,2,3 kon hy nie die korrekte spelling van sy Duitse familienaam weergee nie. Nederlandse amptenare het dus sy familienaam foneties gespel en verskeie spelvariasies van Jacob se van kom gedurende sy leeftyd voor op dokumente van die Vereenigde Oost-Indische Compagnie [VOC] (Vereenigde Oos-Indiese Kompanjie). Hierdie variasies sluit in Krijger, Crüger, Cruger, Krúgel, Krüger, Kruger en Kriger. In die dooprekords van sy kinders is sy van tussen 1718 en 1721 genotuleer as Crúger, maar daarna as Krúger.4-11
Die spelling van die KRUGER familienaam van ons spesifieke stamlyn – sónder die deelteken op die “u” – is gevestig vanaf die tweede generasie. Jacob Kröger se verhollandse kinders en hul nasate het dokumente onderteken as Kruger (geen deelteken) of soms as Krùger/Krúger (met ‘n gravisteken, aksentteken of regmerkie op die “u”).12 Hierdie alternatiewe leestekens was nie ‘n spelvorm van die familienaam nie, maar was bloot gebruik om die uitspraak (spraakstres) van die “u”-vokaal te beklemtoom, met die gepaardgaande duidelike “g”-klank na die “u”, in teenstelling met die hedendaagse Afrikaanse uitspraak van Kruger waar die “u” sagter uitgespreek word, met die “g” wat as’t ware verdwyn. (Vergelyk “appel” met “appèl” in die Afrikaanse taal waar die “e” beklemtoon word, al dan nie.)13
2. Sy kinderjare
Jacob Kröger, my groot-groot-groot-groot-groot-groot-oupagrootjie, is gebore teen die einde van die sewentiende eeu naby Sadenbeck in Brandenburg-Prussia, ‘n staat binne die Heilige Romeinse Ryk van daardie tyd.2,14-18 Rooms-Katolisisme was sedert die begin van die ontstaan van die Ryk gedurende die tiende eeu as die enigste amptelike godsdiens van die Ryk aanvaar. Protestantisme, spesifiek Lutherisme, is eers amptelik erken in 1555 and Calvinisme heelwat later in 1648. Die Duits-sprekende bevolking was teen die sestiende eeu versprei oor meer as 200 soewereine state, onder meer Koningkryke, Groot-Hertogdomme, Hertogdomme, prinsdomme en vry stede, elk met sy eie staatsbestuur, regssisteem en geldeenheid. Met tyd het van hierdie state saamgesmelt. Die groter Brandenburg-Prussia (1618 – 1701), met Berlyn as hoofstad, was een van die meer polities-dominante state onder heerskappy van die Huis van Hohenzollern, wat egter steeds onder die oorhoofse beheer van die Heilige Romeinse Keiser gestaan het.15-18Friedrich Wilhelm en Friedrich III het geheers terwyl Jacob in Brandenburg-Prussia woonagtig was. Friedrich Wilhelm, bekend as “The Great Elector”, het die administrasie van die staat gesentraliseer en ‘n meer burokratiese bestuurstruktuur geïmplimenteer, die invloed van die ander state oor Brandenburg-Prussia verminder, ‘n permanente weermag en vloot gevestig, Franse Protestantse vlugtelinge verwelkom en die kolonisering in Wes-Afrika uitgebrei. Hy het geheers vanaf 1640 tot 1688. Hy is opgevolg deur sy seun Friedrich III vanaf 1688 tot 1713. Teen 1701 het Friedrich III homself as Koning Friedrich I in Prussia verhef, op voorwaarde van die Heilige Romeinse Ryk dat hy militêre steun aan die Ryk sou verskaf wanneer nodig.17,19,20 Daarna het Brandenburg-Prussia bekend gestaan as die onafhanklike (Koningkryk van) Prussia tot en met die ontbinding van die Heilige Romeinse Ryk in 1806.15,17,18 LEES MEER oor die geskiedenis van Duitsland.
Teen die einde van die sewentiende eeu toe Jacob gebore is, was veral die Duitse state nog aan die herstel van die Dertig Jaar Oorlog (1618 – 1648). Hierdie aanvanklik godsdienstige oorlog tussen die Protestante (hoofsaaklik Brandenburg-Prussia, Saksonie (Saxony), Frankryk, Swede, Engeland en Skotland) in die noorde en Rooms-Katolieke (hoofsaaklik die Heilige Romeinse Ryk, Bavaria, Hongarye, Oostenryk en Spanje) in die suide, het verreikende gevolge vir die Duitse bevolking gehad. Die heen-en-weer bewegende krygs- en huursoldate van die vegtende leërs het kos geplunder, Duitse burgerlikes afgemaai en hul wonings afgebrand. Plase, dorpe en stede, insluitend Berlyn, is vernietig. Hongersnood en peste was ook aan die orde van die dag met die gevolg dat ongeveer 7.5 miljoen Duitsers (ongeveer 50 % tot 90 % van inwoners in sekere areas) omgekom het gedurende die oorlog. Eers teen die middel van die 18de eeu het die verarmde Duitse state en ontredderde bevolking volkome herstel van hierdie verwoestende oorlog.15,17,21Sekerlik moes Jacob se grootouers en ouers ook hierdeur geraak gewees het. Sy ouers was Frantz Kröger (1664 – 1710) en Elizabeth Hartwig (*1670, †24 December 1747, Ω 31 Desember 1747, Sadenbeck).1,2,14,22 Frantz Kröger is gebore te Oberkaufungen, Landgraafdom van Hesse-Kassel (nou Kaufungen, Hesse, Duitsland) en is oorlede te Sadenbeck.22,23 Hulle was kleinboere in Kuckuck, ‘n klein boeregemeenskap ongeveer 2 km noord van Sadenbeck en geleë net wes van die varswatermeer, genaamd Stau-meer (Duits: Stausee),24,25 Hulle was van die gewone burgerstand en oor die gesin se vlak van geletterdheid kan slegs gespekuleer word. Jacob self het dokumente, insluitend saketransaksies (kontrakte) en sy eie testament, met ‘n kruis onderteken.2,3 Volgens oorlewering is die ‘Kruger huis’ waar Jacob se familie gewoon het, op ‘n hoewe (klein plasie) in Kuckuck net buite Sadenbeck geleë. Die Sadenbeck begraafplaas is ongelukkig tydens die Tweede Wêreld Oorlog vernietig.2,24 Sadenbeck, wat in 1450 gestig is, lê in Prignitz distrik, Brandenburg, in die Federale Republiek van Duitsland wat in 1990 tot stand gekom het na die beëindiging van die Koue Oorlog.2,24,26
NOTA: Sadenbeck in die provinsie Brandenburg moet nie verwar word met die dorpie Sandebeck wat in die provinsie Noord Ryn-Westfalia geleë is nie. Sandenbeck, wat in sommige bronne as Jacob se geboorteplek aangegee word, bestaan nie en is dus foutief.
Jacob was Frantz en Elizabeth Kröger se derde kind en oudste seun. Hy is gebore op 28 July 1690 en gedoop op 1 Augustus 1690 in die Lutherse Kerk te Sadenbeck.1,22,24 Hy het drie broers en vier susters gehad. Hulle was Ann Maria (≈ 9 Augustus 1686), Margareta (≈26 Februarie 1688), Hinrich (*18 Februarie 1693, ≈19 February 1693), Jochim (*12 Oktober 1695, ≈16 Oktober 1695), Lisebet (≈2 Maart 1698), Peter (*22 Julie 1700, ≈23 Julie 1700) en Anna Catrin (*17 November 1705, ≈22 November 1705).1,22
Die presiese datum waarop Jacob sy vaderland verlaat het, is nie bekend nie. Dit is wel bekend dat die 23-jarige Duits-sprekende jongman op 14 Oktober 1713 Europa vaarwel toegeroep het toe hy as militêre soldaat, in diens van die VOC per skip vertrek het vanaf ‘n ankerplek by die Wielingen hooftoegang tot die Westerschelde Waterkanaal, Zeeland in die Republiek van Sewe Verenigde Nederlande, wat ook bekend was as die Hollandse Republiek (nou Nederland).2,4,12,14,27-30Die redes waarom Jacob Prussia (ook bekend as Pruise, in Afrikaans) verlaat het, kan slegs oor gespekuleer word. Dalk ‘n avontuurlustige streep of ‘n poging om die ellende en armoede van Prussia te ontsnap en ‘n beter kwaliteit lewe te soek? ‘n Mens wonder of hy met voorbedagte rade by die VOC aangesluit het om so ‘n geleetheid te kry na die suidpunt van Afrika tot in die Cabo/Caep/Kaap de Goede Hoop (Kaap-Hollandse VOC Kolonie), of was sy besluit om die Kaap sy permanente tuiste te maak dalk gedoen op die ingewing van die oomblik?
3. Sy vrou
Op 1 Mei 1718, op die ouderdom van 27 jaar, tree Jacob Kröger in die huwelik met Johanna “Jannetje” Kemp. Die plegtigheid is hanteer deur ds. Johannes Godefridus D’Ailly (? – 1726) in die Gereformeerde Kerk van die Kaap (Kaapse Kerk), ook bekend as die Groote Kerk, oftewel die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NGK) in Kaapstad soos dit vanaf 1842 bekend geword het. (Dit is die oudste kerkgemeente in Suid-Afrika). Hul huweliksinskrywing in die kerkregister lees: “1718, 1 Maji. Jacob Crüger, van Berlijn, Jongman en Jannetjie Kemp, van Cabo de Goede Hoop, Jonge dogter.”12,14,22,31-35Die ware herkoms van Jannetjie Kemp was nog altyd in bespiegeling, maar dis wel bekend dat sy aan die Kaap de Goede Hoop gebore is. Dat sy moontlik van Europese afkoms was, is ook al bespiegel, maar hiervoor kon tot dusver geen gronde gevind word nie.1,2,12,14 Die teenwoordigheid van vrygestelde slawe (vryswartes) by Jannetjie se belydenisaflegging in die Kaapse Kerk, by Jacob en Jannetjie se huweliksplegtigheid sowel as by die dope van hul kinders, dui egter op ‘n baie nou assosiasie met die slawe-gemeenskap aan die Kaap.5-7,9,31,36 Dit was waarskynlik omdat Jannetjie self van gemengde afkoms (halfslag) was, wie gebore is uit haar moeder se de facto verhouding met Nicolaas Kemp.2,12,14,37 Daar is egter geen ander verwysing/rekord van sy teenwoordigheid aan die Kaap behalwe in Jannetjie se doopinskrywing nie, en die vermoede is dat die vader eerder (Nicolaas) Johannes Kemp was. Hy was ‘n verbande, veroorldeelde mesties (Blanke vader, Oosterse slawe-moeder) afkomstig van Ceylon (nou Sri Lanka). Hy het in 1688 in die Kaap gearriveer en as Kompanjie-slaaf algemene sleurwerk gedoen, totdat hy in 1693 as mandoor (opsigter) van die Slawelosie aangestel is. Teen 1705 is hy bevorder na Opsigter van die Kompanje se steenmakers en bouers, ‘n elite korps van slawe. Ongeveer vyf jaar later het hy na Batavia op die eiland Java in Oos-Indië (nou Jakarta, Java, Indonisië) teruggekeer.37-39
Jannetjie was dus buite-egtelik, net soos haar moeder, Cecilia Sweeres/Swerisse (≈8 September 1675, Kaapstad, † voor Desember 1713), ‘n Kompanje-slavin. Cecilia se herkoms is nie heeltemal duidelik nie; een bron gee haar moeder aan as die heelslag slavin, Dorothe(a) van Angola (ca 1655 – ?) en ‘n ander bron identifiseer haar moeder as die halfslag slavin, Janne Bastiaens (ca 1667 – ?), dogter van Koddo/Pladoor van Guinea (ca 1665 – ?), ook aandui as afkomstig van Abyssinia (Ethiopiese Ryk). Koddo was ook bekend as Cornelia Arabus. Uit ‘n kronologiese oogpunt pas laasgenoemde egter nie, want Janne Bastiaens sou slegs agt jaar oud gewees het toe Cecilia Sweeres/Swerisse gebore is. Cecilia se vader is ook onbekend, maar daar is enkele moontlikhede onder die Europese mans aan die Kaap wat die van, Sweers/Sweeres/Swerisse, gedra het.14,37,40-42
NOTA: Die presiese geboortedatum van Jannetjie Kemp is nog nie bepaal nie. Op 27 Februarie 1689 is die doop van die Kompanjie-slavin, Joanna (heelslag swarte) – wie se moeder, Cecilia, ook ‘n Kompanjie-slavin was – in NGK Kaapstad se doopregister aangeteken. Dis dalk moontlik ons Jannetjie Kemp. In die 1692/3 Monsterrol van Kompanjie-slawe kom daar ‘n Johanna halfslag (skool), sowel as ‘n Jannetje halfslag (skool), voor waarvan een moontlik ook ons Jannetjie Kemp kon gewees het. Daarby moes Jannetjie reeds 22 jaar oud gewees het, om as slavin vrygestel te kon word, voordat sy in 1718 ‘n huwelik met ‘n Europese kolonis kon aangaan.37 ‘n Benaderde geboortedatum van Augustus 1696 kan wel bereken word vanuit Jannetjie se boedeldokumente 2,12,14,37 – wat dui op ‘n verskil van sewe jaar tussen die twee moontlike geboortejare – maar die moontlikheid bestaan ook dat haar genotuleerde ouderdom ten tye van haar afsterwe nie noodwendig korrek is nie.
Toe Jannetjie Kemp 13 (of 20) jaar oud was, het haar moeder – wat teen daardie tyd vrygestel van slawediens moes gewees het – met die Nederlander, Jacob Jacobs Vliet (ca 1685 – ?) op 10 November 1709 in NGK Kaapstad in die huwelik getree. Twee seuns, Jacob Pieter Vliet (≈13 Julie 1711 – 1713) en Gerrit Vliet (≈26 Februarie 1713 – voor Desember 1713) is uit die huwelik gebore. Jannetjie se moeder en haar twee half-boeties het egter tydens die pokke-epidemie van 1713 en 1714 omgekom.37,41 Dit wil voorkom of die vrygestelde Indiese slavin, Beatrice van Co(u)chin (ca 1650, Cochin, Malabarkus, Wes-Indië – 1720, Kaapstad) daarna vir die 17 (of 24)-jarige Jannetjie onder haar vlerk geneem het.37,43,44 Beatrice was vir ‘n tyd lank matres (matrone) van die Kompanje se slawelosie en is op 40-jarige ouderdom op 9 Julie 1690 met die 29-jarige Claes/Claas Cornelisz van den Kaap (*1661, ≈16 September 1663, †1709) getroud. Sy ouers was Koddo van Guinea en Cornelis Claez, ook bekend as Kees de Boer, van Harlingen, distrik Frisia, Nederland. Claes Cornelisz van den Kaap was die skoolmeester in die slawelosie waar kinders van veral gemengde afkoms skoolonderrig ontvang het.37,39,42,43 Dis waarskynlik hier waar ook Jannetjie haar geletterheid ontvang het, sodat sy meer geleerd was as haar toekomstige man wat dokumente met ‘n kruisie onderteken het.37Maaij Beatrice was op 13 Februarie 1716 as getuie teenwoordig toe die 19-jarige Jannetjie belydenis van geloof afgelê het en in die NGK Kaapstad as lidmaat aangeneem is; by dieselfde geleentheid het ook haar toekomstige man, Jacob Kröger, se aanvaarding van lidmaatskap plaasgevind.1,2,12,37 Die term ‘maaij’ was ‘n aanspreekvorm van respek – alhoewel nog steeds patroniserend – wat gewoonlik gebruik was teenoor ouer of afgeleefde slawe en slavinne. Die woord is ‘n variasie op ‘moeder’, na aanleiding van die versorgende rol wat hierdie slawe vir jare vertolk het. Maaij Beatrice, wat kinderloos was, was egter ook die ‘pleegma’ van Jannetjie Kemp. Beatrice van Cochin was twee jaar later ook as getuie teenwoordig by die egverbintenis van Jacob Kröger en Jannetjie Kemp.37 Interessant ook is die feit dat die twee-jarige slavinnetjie, Maria van den Kaap (≈1 Oktober 1719), dogter van Christina van Bengale, na Beatrice se dood in 1720 uit haar boedel aan Jacob en Jannetjie Kröger toegeken is om deur hulle vrygekoop en versorg te word. Beatrice het 3000 florin aan die Diakonie nagelaat wat tot Maria se onderhoud aangewend moes word.37,43 (Kaapse geldeenhede en waarde was 1 riksdaalder = 3 florin, en 1 florin = 1 guilder = 20 stuiwers.)33
Op 7 Februarie 1754, net ‘n bietjie meer as drie jaar na Jacob Kruger se dood, het Jannetjie as weduwee haar attestate van NGK Kaapstad na NGK Stellenbosch laat oordra,34,45 omdat sy waarskynlik toe reeds ingewoon het by een van haar seuns. Teen die 1770’s was al die seuns reeds aan die boer in die Klein Roggeveld, wat ongeveer 350 km noord-oos van Kaapstad geleë is en wat deel vorm van die westelike grens van die Groot-Karoo landstreek.Jannetje het haar man met 30 jaar oorleef. Sy sterf op die ouderdom van 82 jaar en twee maande op 27 Oktober 1778 (Ω 30 Oktober 1778) in die woning van haar jongste seun, Pieter Ernst Kruger, op sy plaas Orangefontein, geleë tussen die huidige Matjiesfontein in die Wes-Kaap Provinsie en Sutherland in die Noord-Kaap Provinsie. Die aangif van haar dood verskyn in die NGK Tulbach kerkregister. Haar boedel was gewaardeer vir 2 397 rijksdaalers (riksdaalders).2,12,14,22,46
4. Sy beroep
Wat Jacob gedoen het voordat hy Prussia verlaat het, is nie bekend nie. Miskien het hy saam met sy pa geboer op hul stukkie grond naby Sadenbeck. Teen 1713 was hy egter ‘n VOC-soldaat en het ‘n besoldiging van 9 gulden per maand ontvang.4 Hierdie soldate is deur die VOC uitgeplaas na VOC verversingsposte langs hul seehandelsroetes en ander Nederlandse kolonies om wet-en-orde te handhaaf onder die koloniste en om beskerming te verleen teen omliggende inheemse stamme.29,30 LEES MEER oor die VOC.
Mostert (2007) beskryf die VOC-soldaat soos volg: “Various scholars have indeed brought forward that the military tradition from which the VOC ‘soldier’ sprang, as well as his training, made him into something qualitatively different from the ‘warriors’ he would be encountering on the field of battle. The VOC soldier was a drilled and disciplined product of the Military Revolution, and the tactics he was taught to use, a product of military innovations made back in Europe, gave him a decisive edge over his Asian counterpart, so the argument goes. Other authors, however, give a wholly different view of the VOC soldier, and suggest he was of abominable quality. For one, they point to their backgrounds. A decision to go and join the VOC as a soldier was usually a measure of last resort. Wages in the armies of the VOC and those of the Dutch Republic were comparable. As boarding a VOC-vessel as a soldier usually meant that one would not be coming back (only one in three VOC employees made it back to Europe, and for soldiers the chances were even slighter), we can only conclude that the army of the Republic was the more attractive of the two, and to actually sign up as a VOC soldier one really had to be a desperate soul. Van Gelder wishes to nuance this, by pointing out that in early modern times being a desperado was not at all equivalent with being a good-for-nothing bum. The various wars that raged through Europe (and particularly Germany, where three out of four VOC soldiers came from) in early modern times, as well as various other social and economic developments, made life harsh and unpredictable.” 47
Op die een jaar-oue fregat Middelwoud het Jacob Kröger homself voorberei vir die vaart na hul bestemming na Batavia wat op 14 Oktober 1713 ‘n aanvang sou neem.29,48 Die 44 meter-lange seilskip het ‘n ladingsvermoë van 804 ton gehad met ‘n bemanning van tussen 175 en 250 indiwidue.29 Uit rekords blyk dit dat Jacob op die dag wat hy vertrek het op die Middelwoud, ook die dag is waarop hy indiensgeneem is deur die VOC.4,48 Het hy dalk op die kaai rondgeluier op die uitkyk vir ‘n gelukskoot en pasaat op ‘n skip? Jacob is dadelik voorsien van ‘n kis, ‘n skeepsmatras (bultsak), ‘n hangmat, ‘n deken en een bolgvanger (kort, dik oorkleed van geteerde seildoek, wat vissers en seelui tydens onstuimige weer gedra het om hulle teen die reën te beskerm). Op 13 januarie 1714 ontvang hy ook een pak linne klere en ‘n hemp.4 Na ‘n seereis van 107 dae, arriveer die Middelwoud op 29 Januarie1714 in Tafelbaai aan die Kaap de Goede Hoop. Na 24 dae se ankerlê in die baai, vertrek die Middelwoud weer op 22 Februarie 1714 en sit die reis voort na Batavia,14,32,48 met nuwe kos- en watervoorrade ….. en sonder Jacob Kruger. Jacob tree sewe maande later op 31 Augustus 1714 formeel uit as soldaat in diens van die VOC.29 Hoe Jacob uit sy vyf jaar-lange kontrak met die VOC gedraai gekry het, is nie bekend nie, want na slegs ses maande as soldaat het hy op 12 April 1714 op ‘n jaar-kontrakbasis as bouwknecht (boerkneg) vir Willem ten Damme (1650 – 1714) begin werk. “Bouwknecht” was ‘n soort vakleerlingskap wat deur die wet vereis is voordat ‘n persoon kon kwalifiseer vir sy eie stukkie huurgrond. Van Damme was ‘n uitgetrede mediese dokter en hy en sy vrou was voorheen goed bevriend met Goewerneur Willem Adriaan van der Stel. Hoewel sy werkgewer teen ongeveer Augustus 1714 gesterf het, het Jacob voortgegaan om te werk vir Van Damme se weduwee, Helena Gulix, ook bekend as Leen van Schout onder ander burgers. Jacob se kontrak is jaarliks hernu, soos aangeteken op 3 Mei 1715 en 10 April 1716. Op 26 April 1717, het sy werkgeefster die owerhede ingelig dat Jacob se drie-jaar kontrak met haar oorlede man afgehandel is en hy dus vrygestel kon word. Op dieselfde dag, het Jacob begin werk as bouwknecht agter die Blouberg op Ernst Mostert se plaas Brakkekuyl (Kaap plaasnr. 38 & 39) wat ‘brak waterkuil’ beteken. Die plaasnaam is nogal beskrywend van die waterkwaliteit van die omgewing want die Soutrivier loop reg deur die middel van die plaas. Daar het Jacob gearbei tot ongeveer 1719. Dis gedurende hierdie tydperk in diens van Mostert dat Jacob in die huwelik getree het en ook sy hand verloor het in ‘n ongeluk.12,14,33,49,50Jacob Kröger het op 28 Julie 1716 vir burgerregte aansoek gedoen by Goewerneur Maurits Pasques de Chavonnes (dienstydperk: 28 Maart 1714 – 8 September 1724) en die Politieke Raad (Council of Policy) van die Kaap de Goede Hoop, maar dit is eers op 11 January 1718 aan hom toegestaan, waarna hy ‘n plaas kon bekom om te gaan boer as vryburger – ‘n persoon wat nie meer langer ‘n direkte werknemer van die VOC was nie.12,14,51 Vier maande nadat hy die regte ontvang het, trou hy met Jannetje Kemp. Die egpaar het na 1719 hulself gaan vestig op hul eie leenplaas in die Zandveld (Sandveld) in die Stellenbosch Distrik.12,14 Op 11 Mei 1729 koop Jacob ‘n slaaf genaamd Augustus, vir 180 riksdaalders van ‘n ander vryburger, Amos Lambrecht. Augustus was afkomstig van Cochin aan die suid-westelike kus van Indië.44,52
Die lewe van ‘n vryburger was egter ook nie maklik nie. Die land was ongetem en die bestuur van die kolonie deur die VOC was meesal nie ondersteunend genoeg nie, veral gesien uit die perspektief van die vryboere. Die Politieke Raad was die hoogste outoriteit van die VOC wat die bestuur van die Kaap Kolonie hanteer het in elke opsig: wet en orde, finansies en belasting, onderrig, godsdiens, gesondheidsdienste, militêre diens, arbeid en voedsel, diplomatieke verhoudings, koloniste, besoekers, slawe en inboorling stamme, skepe en handel, vryburgerplase, veekuddes en graangewasse, asook natuurbewaring.53
Teen die tyd wat Jacob Kröger aangekom het in die Kaap, was die VOC nedersetting 62 jaar oud en het reeds so uitgebrei dat die vryburgerplase oor twee administratiewe distrikte (drosdye) verspreid was, naamlik die Distrik van die Kaap en Distrik van Stellenbosch en Drakenstein. Aangesien die VOC handel aan die Kaap gemonopoliseer het, is aan ‘n vryburger ‘n plaas toegeken per kontrak vir 10 jaar, waarin bepaal is met watter graangewasse en/of watter tipe vleiskudde geboer moes word en teen watter vasgestelde pryse hierdie produkte alleenlik aan die VOC verkoop kon word, wat dan weer die koring, wyn en vleis aan die verbygaande skepe teen ‘n wins verkoop het. Vanaf 1717 is die verkryging van ‘n gratis voltitel-plaas afgeskaf en is die huurpag-plaassisteem geïmplimenteer waar die burgers huurgeld aan die VOC moes betaal vir die plaas waarop hulle geboer het. Goewerneur Maurits Pasques de Chavonnes was aan die roer van sake toe Jacob in die Kaap gearriveer het – hy is later in 1724 deur Goewerneur Jan de la Fontaine opgevolg. De Chavonnes het verdere finansiële druk op die boere geplaas. ‘n Tiende van hul oes-opbrengste moes nou ook aan die VOC oorbetaal word. Ook is gratis weiding opgehef en weidingslisensies is op veeboere afgedwing deurdat ‘n jaarlikse tarief van 12 riksdaalders aan die VOC betaal moes word. Dit is later verhoog na 24 riksdaalders. Hierdie tariewe was betaalbaar bo-en-behalwe die persoonlike belasting (poll tax) asook die belasting per kop per veekudde wat die vryburgers moes betaal aan die VOC.51,53-55
Jacob moes verseker ook hierdie knyptang van die VOC gevoel het daar waar hy in die Sandveld geboer het. Menige boere het hierteen begin vaskop en binnelands begin trek om van die Kompanjie se veeleisende knelgreep te ontsnap. Hierdie burgers was die eerste ‘trekboere’ wat die onbekende binnegetrek het opsoek na vryheid en outonomiteit.54-56 Tog wys studies dat die gemiddelde Kaapse boer teen die mid-18de eeu, ‘n lewensstandaard gehandhaaf het wat gelyk aan, of selfs beter was, as hul eweknieë in die welafste Europese lande, naamlik Engeland en Nederland. En hoewel die VOC min belê het in die ekonomiese ontwikkeling van die Kaap Kolonie, was daar wel die onbetwisbare uitgawes ten opsigte van die instandhouding van die kolonie. Studies toon dat die Kompanjie nie die belastingstelsel uitgebuit het om soveel moontlik wins te ekstraeer nie, maar eerder om onkostes te verhaal.57
5. Sy afsterwe
Jacob is oorlede op die ouderdom van 59 jaar op 29 October 1749 in die Sandveld in distrik Stellenbosch.2,12,14 Gedurende sy leeftyd blyk dit dat Jacob nooit leer skryf nie. Dokumente, insluitend kontrakte en sy eie testament van 1720, het hy met ‘n kruis onderteken, inteenstelling met sy vrou, wat as slavin wel onderrig in die Slawelosie ontvang het.2,3,37 ‘n Vraag wat egter na vore kom is of sy onvermoë om te skryf nie dalk verband hou met die ongeluk in sy twintigs waarin hy sy hand verloor het nie. Dalk moontlik sy skryfhand? En dat hy net nooit daarna met die ander hand leer skryf het nie?
Sommige bronne dui sy moeder se nooiensvan aan as Permöller, maar in Jacob en Jannetje se gesamentlike testament van 28 October 1720 word haar van as Hartwig bevestig. Die volgende is geskryf: “… te hebben Sijn moeder gen. Elisabeth Hartwig wedue van Franz Crüger woon agtig tot Sadenbeck int Branden Burgenland.” 2,3,14,58
6. Sy kinders
In teenstelling met Jacob, blyk dit of sy kinders meer geletterd was as hyself, maar deur wie hulle onderrig is, is nie bekend nie. Dalk hul moeder of ‘n reisende onderwyser? Jannetje Kemp was wel meer geletterd as haar man – afgelei uit haar handtekening op haar en Jacob se gesamentlike testament. Jacob en Jannetje Kemp het agt kinders – vyf seuns en drie dogters – gehad. Die kinders is almal in NGK Kaapstad gedoop.1,2,12,14,22,32,36
6.1 Jacob
Jacob(us) jnr., die oudste seun en vernoem na sy pa, is gedoop op 17 Julie 1718 deur ds. Johannes Godefridus d’Ailly (? – June 1726). Hy het in 1708 vanuit Nederland gearriveer na ‘n seevaart van net meer as agt maande, en was predikant van die Kaapstadse gemeente tot met sy dood.1,5,12,14,22,34 Die vrygestelde slavin, Beatrice van Cochin, wat as getuie by die huweliksbevestiging van Jacob jnr. se ouers teenwoordig was, het ook as sy doopgetuie opgetree.5,31,36,43Die doopplegtigheid het slegs tien weke (2½ maande) na sy ouers se egverbintenis plaasgevind, wat dus impliseer dat Jannetje Kemp hoogswanger was of dat hul eersteling reeds gebore was, toe sy met Jacob Kröger getroud is.31,36
Vanaf die ouderdom van 16 jaar, het Jacob jnr. op sy eie begin boer op huureiendom naby sy ouers se plaas in die Sandveld. Hierdie leenplaas was Brakkekuyl, waar sy pa ongeveer 15 jaar gelede as bouwknecht gewerk het. Hier het Jacob jnr. met skape geboer vanaf 1734 tot 1752. Hy het die jaarlikse huurgeld van 24 riksdaalders betaal, asook ‘n tiende van die inkomste gegenereer uit sy graanverkope, wat by die Kasteel van Goeie Hoop inbetaal moes word.2,12,14 Dis gedurende sy tyd op Brakkekuyl dat Jacob jnr. op 25 Oktober 1739 in die huwelik getree het met Christina Strang (≈14 September 1721, Swart – 10 November 1778, Kaapstad), dogter van die Sweedse egpaar Carel Strang (1693 – ca 1726) en Anna Maria Mecklenburg (née Swart).1,2,12,14,22,32,59 Na sy pa se dood, trek hy in 1752 met sy gesin na die Klein Roggeveld waar die leenplaas Voortuyn (Fortuin) aan hom toegeken is en waar van sy broers reeds redelik suksesvol aan die boer was. Hy bekom ook later die twee leenplase, Tondeldoosfontein (1755 – 1776) en Gunstfontein (1757 – 1767) op die hoër-liggende Roggeveld Plato. Jacob Kruger jnr. sterf op Voortuyn.2,12,14
Die Kruger-egpaar het saam tien kinders gehad, en hul seuns het later as volwassenes hulself in die noord-westelike distrikte van die uitgebreide Kaapkolonie gaan vestig. Die kinders was Johanna Catharina (≈25 Maart 1742, Kaapstad – 26 November 1824, Worchester), Hendrina Cecilia (≈3 Julie 1744 – 1777), Jacob Carel (≈31 Julie 1746, waarskynlik oorlede voor 1750), Anna Maria (≈29 Desember 1748 – 1824), Carel (*21 Mei 1750, ≈8 November 1750, † voor 10 November 1793, Carnavon), Frans (*3 Oktober 1751, ≈10 September 1752, NGK Kaapstad, † voor 24 September 1813), Catharina Elizabeth (*13 Julie 1755, ≈26 Oktober 1755, NGK Tulbagh – ?), Jacob (*19 November 1758, ≈11 Februarie 1759, NGK Tulbagh – ?), Hendrik (≈15 Maart 1761, NGK Kaapstad – ca 1810) en Christina Joachemina Hermansina (*23 Mei 1762, ≈3 Maart 1763, NGK Tulbagh, †13 Desember 1825, Beaufort-Wes distrik).12,13,22,59,60
NOTA: Tulbagh is geleë in ‘n valleistreek wat oorspronklik bekend was as Roodezand (wat ‘rooi sand’ beteken), maar is later in 1699 herdoop na ‘t Land van Waveren (Het Land van Waveren) deur Willem Adriaan van der Stel, wat goewerneur was aan die Kaap de Goede Hoop vanaf 1699 tot 1707. Die dorp en NG-gemeente is in 1804 na Tulbagh herdoop.34,61-65
6.2 Franz/Frans
Hul tweede seun, Frans is gedoop op 20 Augustus 1719 te NGK Kaapstad.1,3,4,6,22,32,36 Die enigste doopgetuie teenwoordig was die 57-jarige vrygestelde, halfslag slavin en vroedvrou, Maria Lozee (≈8 Oktober 1662 – >1733), dogter van Maria van Angola (ca 1647 – ?) en VOC Luitenant Johannes Coon (ca 1650 – 1679). Maria Lozee was voorheen die weduwee van die Hollander, Douwe Gerberns/Gerbrandt Stein/Steyn (1631 – 1700), maar is daarna getroud met die Duitse wewenaar, Paul Heyns (1655 – 1721), wie se eerste, ontslape vrou die vrye, halfslag slavin, Maria Schalksz van den Kaap (1664 – 1700) was, die dogter van Willem Schalk van der Merwe (1648, Netherland – 1716, Drakenstein) en Koddo van Guinea (ca 1640 – 1702).6,37,42,66-68 Frans Kruger het ook geboer soos sy vader en ouer broer maar hy het rooimiere gehad en het rondgetrek van die een leenplaas na die volgende soos wat dit aan hom toegeken is. Hierdie plase het ingesluit Piquenierskloof (Piekenierskloof) aan die voet van die huidige historiese Grey Bergpas in die Olifantsberge, daarna onder andere die leenplase De Hoop, Liefdefontein en Welbedagt, almal in die Roggeveld en laastens Het Groote Zeekoegat teen die Groot Visrivier in die Graaff-Reinet Distrik.12 Op die laasgenoemde plaas op 18 Oktober 1778 teen 11:30, ontvang Frans Kruger dan ook besoek van Goewerneur Joachim Ammena van Plettenberg vergesel deur ‘n klein groepie amptenare, tydens sy uitgebreide ekspedisie na die mees afgeleë dele van die Kolonie, wat besoek aan die Oosgrensboere ingesluit het. Van Plettenberg was goewerneur aan die VOC Kaapkolonie vanaf 1772 tot 1785.12,54-56,64,65,69 Dit lyk of Frans Kruger (de Oude) later weer nader aan die beskawing teruggetrek het want hy sterf op 22 Julie 1781 in die ouderdom van 62 jaar in Het Land van Waveren (huidige Tulbagh omgewing) en laat ‘n ruim boedel na (geadministreer op 27 Augustus 1781). Sy derde vrou erf die grootste gedeelte uit die boedel en sy elf kinders uit sy drie huwelike ontvang elk 161 riksdaalers.12,14,69Die 27-jarige Frans trou vir die eerste keer op 1 Maart 1744 in die NGK in Kaapstad met Judith Coetzee (≈29 Oktober 1722, Stellenbosch – 26 September 1752, Kaapstad). Sy was die dogter van Cornelius Coetse Coetzee (1692 – 1755) en Geertruy Gerrits (ca 1703 – ca 1755) van die plaas Clipfontein (Klipfontein) agter die Piketberg. Frans en Judith het drie kinders gehad voordat sy op die ouderdom van 30 jaar oorlede is. Die kinders was Jacob Johannes (≈14 Maart 1745, NGK Kaapstad – ?), Geertruyda Cornelia (≈23 April 1747, NGK Kaapstad – ?) en Johanna Cecilia (*14 Februarie 1751, ≈28 Maart 1751, NGK Kaapstad – ?).1,12,14,22,32,70,71
‘n Maand na sy eerste vrou se afsterwe, hertrou die 33-jarige Frans op 29 Oktober 1752 te NGK Tulbagh met sy skoonsuster, die 22-jarige Maria Putter (≈15 Oktober 1730 – Mei 1773), dogter van Johannes Lodewyk “Jan” Putter (ca 1696, Kaapstad – 4 Maart 1765) en Anna van der Swaan (≈20 Junie 1706, Land van Waveren/Tulbagh – 24 Mei 1778). Frans se jonger broer, Pieter Ernst was toe al reeds ses jaar lank met Maria se suster, Zacharya/Zacharia Putter (≈23 September 1725 – ca 1794) getroud. Bo-en-behalwe die drie jong kinders van ongeveer 2, 5 en 7 jaar oud waarvoor Maria skielik moes ma-staan, het sy ook vyf kinders van haar eie by Frans gehad voordat sy op ongeveer 43-jarige ouderdom gesterf het. Haar kinders was Anna Elizabeth (*21 Maart 1753, ≈ 18 November 1753, NGK Tulbagh), Maria Petronella (*14 Maart 1756, ≈25 April 1756, NGK Tulbagh), Johanna Francina (*16 Desember 1759, ≈23 Desember 1759, NGK Tulbagh, †7 Desember 1825), Zacharia (*4 November 1764, ≈5 Oktober 1765, †6 Februarie 1838, Grahamstown) en Frans Johannes (≈1 Oktober 1768, NGK Tulbagh – voor 5 April 1806, distrik Graaff-Reinet).12,14,22,58,70,72
Sy derde vrou was Magdalena Christina Erasmus (≈16 November 1749, NGK Tulbagh – 21 September 1792, distrik Graaff-Reinet), dogter van Jacob Pietersz Erasmus (1708 – 1751) en Sara de Klerk (1710 – ?) met wie hy op 10 April 1774 te NGK Tulbagh in die huwelik getree het. Hulle drie kinders was Sara Cecilia (*2 April 1775, ≈7 Julie 1776, NGK Swartland/Malmesbury – ?), Petrus Jacobus (*20 Oktober 1776, ≈23 November 1777, NGK Swartland/Malmesbury – ?) en Christiaan (*12 April 1778, ≈14 Maart 1779, NGK Tulbagh, †25 April 1815, Cradock omgewing). Na Frans se afsterwe het Magdalena op 26 Mei 1782 te NGK Kaapstad hertrou met Johannes Petrus Meintjies van den Berg (1751 – 1827).12,14,22,58,70,71,73
6.3 Cecilia
Cecilia is gedoop op 26 Januarie 1721 te NGK Kaapstad. Daar was nie getuies by haar doop teenwoordig nie.1,12,14,22,32,36 Op die ouderdom van ongeveer 17 jaar op 21 Desember 1738 tree sy in die huwelik met die wewenaar Hendricus/Hendrik Peter/Pieter Hesse “Hes” (ca 1709 – 9 Junie 1787). Hy was afkomstig van Mühlheim, Duitsland en het as VOC soldaat met die skip Stadhuis van VOC Kamer Delft op 25 Oktober 1724 in Tafelbaai gearriveer. Hy was voorheen getroud Maria Francina Cleef (ca 1709 – 1738) (huweliksplegtigheid op 16 September 1731), by wie hy drie kinders gehad het. Maria Cleef was die kleindogter van die vrye, halfslag slavin, Armosyn Claes (1659 – 1733), skoonsuster van Beatrice van Cochin. Hendrik Hesse was ‘n militêre korporaal ten tye van beide sy huwelike en het in die diens van die VOC gebly tot met sy afterwe in 1787. Cecilia het haar man met net meer as tien jaar oorleef voordat sy in ca 1779 op die ouderdom van ongeveer 58 jaar oorlede is.1,12,14,22,32,74,75 Hulle kinders was Johannes Jacobus (≈15 November 1739 – ?), Johanna Elizabeth (≈23 Desember 1740 – ?), Maria Catharina (≈17 Mei 1744 – >1781), Hendrina Cecilia (≈4 Julie 1745 – >1781), Hendricus Petrus (≈16 Oktober 1748 – ?), Petrus Ernestus (≈30 Maart 1750 – ?), Adonus Hendricus (≈10 Junie 1753 – ?) en Jacoba Zacharya (≈5 Maart 1754 – ?).75-83 Twee dogters, Hendrina en (Maria) Catharina, het op 30 Januarie 1781 elk 126 riksdaalers geërf vanuit hul ouma Jannetje Kruger (née Kemp) se boedel.12
6.4 Johannes
Hy is deur ds. Johannes Godefridus d’Ailly op 13 Desember 1722 gedoop.7,34,36 By hierdie plegtigheid teenwoordig was die getuies Pieter Robberts Brand (≈17 September 1702 – ?) en Dionysia Hummel (ca 1703 – ?). Pieter se vader was van Noorweë afkomstig en het in 1720 vir ‘n tweede keer getrou met Anna Willemse (Pieter se stiefmoeder), wat die kleindogter van Cornelis Claes (Kees de Boer) en sy tweede vrou, Catharina/Catrijn van Malabar (ca 1650 – ?) was. Anna Willemse was die half-niggie van Claas Cornelisz, wat getroud was met Beatrice van Cohin, wat die jonge Jannetjie Kemp as haar pleegkind ingeneem het.7,36,37,42,43,84-86
Op die ouderdom van 23 jaar op 9 November 1746 trou Johannes, ook genoem “Jan”, met Petronella Smit (≈23 November 1727, NGK Drakenstein – ?), dogter van Alewyn Smit (1695 – 1774) en Hester Bekker (1700 – 1788). Twee kinders kon tot dusver opgespoor word naamlik Jacobus Alewyn (*17 April 1757, ≈9 Oktober 1757, NGK Tulbagh, †ca 1819) en Hester Johanna (*26 November 1769, ≈24 Desember 1769, NGK Tulbagh – ?).12,87 Vanaf 1751 tot 1778, het Johannes die twee Roggeveld leenplase, De Hoop en Liefdefontein, met sy broer Frans gedeel. In 1760, het hy ook Kleyne/Kleine Rietfontein in die Roggeveld bekom. Van vryburgers is verwag om gereelde militêre diens te verrig om wet en orde binne die kolonie te handhaaf en in 1762, het Johannes Kruger dan ook as dragonder (berede soldaat) in die Stellenbosche Militêre Afdeling diens gedoen. In 1771 is hy as Veld-Korperaal vir Klein Roggeveld in die militêre offisiersrol aangeteken.12
Johannes was ‘n veeboer van gemiddelde inkomste en met sy afsterwe het hy vier perde, 50 beeste en 600 skape besit.12 Hy is oorlede voor April 1779.1,12,14,22,32 Op 2 Februarie 1783 trou Petronella weer, met Johan Hendrik Bakemeyer (ca 1724 – ?) van Pruijsminden (Vorstedom Minden) binne die Heilige Romeinse Ryk.12,87,88 Die egpaar vestig hulle op Van der Linderskraal in Graaff-Reinet Distrik.12
6.5 Elizabeth
Hul sesde kind en tweede dogter, genaamd Elizabeth, is gedoop op 19 Desember 1723 in die Kaapse Kerk (NGK Kaapstad). Geen doopgetuies was teenwoordig nie.8,36Die 19-jarige Elizabeth tree in die huwelik met Michiel Bester (ca 1723 – ?) op 13 Mei 1742 in dieselfde kerk waar sy gedoop is.1,12,14,22,32,89,90 Machiel was van Maagdenburg in Brandenburg-Prussia (nou Madgeburg, Saxony-Anhalt, Duitsland) en ‘n soldaat in diens van die VOC ten tye van sy huwelik.12,14,16,17,90,91 In die manjefieke Magdeburg Katedraal kan die graf van Otto I (23 November 912 AD – 7 Mei 973 AD), ook bekend as Otto die Groote, gevind word. Hy was ‘n Duitse Koning en later ‘n Heilige Romeinse Keiser.91,92 Terwyl Michiel in Maagdenburg gewoon het, het hy miskien per geleentheid die graf van Otto I besoek?Michiel en Elizabeth Bester het een dogter en vyf seuns gehad wat almal in NGK Kaapstad gedoop is. Hulle was Johanna Jacoba (≈10 November 1743 – ?), Paul (≈15 Desember 1745 – ?), Michiel (≈5 November 1747 – 27 Junie 1763, Kaapstad), Jacob Andries (≈1 Maart 1750 – ?), Christiaan (≈16 April 1752 – ?) en Pieter (≈19 Mei 1754 – ?).90,92-96 Elizabeth is voor 1779 oorlede en haar dogter, Johanna het op 30 Januarie 1781 haar deel van 253 riksdaalers na haar weduweemoeder (Jannetje Kruger) se afsterwe, geërf.12
6.6 Hendrik
Hendrik is gedoop op 8 April 1725.9,12,14,22,3,2,36 Die 81-jarige vry heelslag slaaf, Jan Bruijn van Madagaskar (ca 1646 – ?), wat saam met sy moeder, Eva van Madagaskar op 12 Desember 1654 op die skip De Tulp in Tafelbaai gearriveer het, het as getuie by die doop opgetree.9,97 Die tweede getuie was die 29-jarige vry, halfslag slavin, Maria Colijn/Colyn (≈27 Mei 1696 – ?). Sy is gebore uit haar moeder, die welgestelde en vry heelslag slaaf, Maria Everts “Swarte Maria” (ca 1662 – 8 Junie 1713) – wie se ouers albei van Guinea afkomstig was – se de facto verhouding met die pennielose Bastiaan Jansz Colyn (ca 1650, ‘s-Gravenzande, Nederland – ?). Met Hendrik Kruger se doop was Maria Colyn reeds agtien maande lank getroud met Johannes Heyns (*6 Mei 1688, ≈25 Julie 1688 – ?), die seun van Paul Heyns (1655 – 1721) en Maria Schalksz van den Kaap (1664 – 1700). Johannes Heyns was ‘n aangetroude neef van Beatrice van Cohin, en dus ‘n goeie kennis van Jannetjie Kemp, Hendrik se moeder.9,37,43,68,98-100 Die 15-jarige Francina Cloete (*29 Julie 1732, ≈7 September 1732, NGK Kaapstad, †1 Januarie 1811), met wie die 23-jarige Hendrik Kruger op 5 Mei 1748 in Kaapstad in die huwelik getree het, was die dogter van Gerrit Cloete (1709 – 1762) en Huibrecht Slabbert (≈16 Desember 1714 – tussen 10 en 14 Desember 1747).1,12,14,22,32,58,101
Die Kruger-gesin het vanaf 1748 gewoon op die plaas Oliphantsberg (Olifantsberg), later Oliphants Kop (Olifantskop), in die Koeberg omgewing, ongeveer 25 km noord-oos van Kaapstad. Teen 1861 het Hendrik Kruger by die ekspedisies na Groot Namakwaland (nou Namibië) aangesluit wat deur Kaptein Hendrik Hop van die dragonders gelei is. Na sy terugkeer in laat 1762, het Hendrik Kruger met sy gesin verhuis na die leningsplaas De Plaat in die Klein Roggeveld waar al sy broers reeds geboer het en teen 1778 trek hy na Graaff-Reinet distrik waar twee van sy seuns reeds aan die boer was.12,14 Hendrik Kruger sterf in Graaff-Reinet op 1 Januarie 1793 in die ouderdom van 67 jaar. Sy vrou, Francina is presies agt jaar later oorlede op Nuwejaarsdag 1811 in die ouderdom van 79 jaar op Vischgat (Visgat), leenplaas van haar oudste seun, geleë in wyk Rhenosterberg in Graaff-Reinet distrik.12,14,101Die egpaar het tien seuns en agt dogters gehad. Hulle was Johannes Jacob (*15 Oktober 1748, ≈20 Oktober 1748, NGK Kaapstad, †6 November 1786, distrik Graaff-Reinet), Gerrit “Gert” (*8 Maart 1750, ≈21 Mei 1750, NGK Kaapstad, †10 Augustus 1836, plaas Rheboksfontein, distrik Graaff-Reinet), die tweeling Hendrina Cecilia (*28 Maart 1751, ≈3 Oktober 1751, NGK Kaapstad, †3 September 1762) en Johanna Francina (*28 Maart 1751, ≈3 Oktober 1751, NGK Kaapstad, †7 Desember 1825), Hendrik (*19 Februarie 1754, ≈3 Maart 1754, NGK Kaapstad, †May 1788, Drakenstein), Hubrecht (≈21 Desember 1755, NGK Swartland/Malmesbury; vermoedelik jonk oorlede), Pieter (≈28 Augustus 1757, NGK Kaapstad – 6 Oktober 1805, Tulbagh), Jacob (*23 Desember 1759, ≈20 Januarie 1760, NGK Kaapstad, †13 Augustus 1835, plaas De Bad/Die Bad, distrik Graaff-Reinet), Frans (≈20 September 1761, NGK Kaapstad – 17 Augustus 1846, Burgersdorp), Huibregie (*6 Maart 1763, ≈3 April 1763, NGK Kaapstad, †1772), Jasper (*10 Oktober 1764, ≈4 November 1764, NGK Roodezand/Tulbagh; jonk dood), Elizabeth Pieternella “Elsie” (≈12 Maart 1766, NGK Roodezand/Tulbagh; jonk dood), Merten/Maartin (*6 Mei 1768, ≈1 Oktober 1768, NGK Roodezand/Tulbagh – ?), Francina Johanna Susanna (*15 Augustus 1769, ≈25 Februarie 1770, NGK Drakenstein/Paarl, †27 Julie 1825), Hercules Christiaan (*4 November 1770, ≈27 Februarie 1771, NGK Drakenstein/Paarl, †2 September 1796, Kaapstad), Zacharya Anna (*18 Oktober 1773, ≈31 Julie 1774, NGK Drakenstein/Paarl – ?), Huibrecht (*20 Januarie, 1775, ≈18 Februarie 1776, NGK Swartland/Malmesbury, †ca 1811) en Jacobus Stephanus (*11 Julie 1777, ≈12 April 1778, NGK Roodezand/Tulbagh, †1 Desember 1843, plaas Klipkrans, wyk Rhenosterberg, distrik Colesberg [voorheen deel van Graaff-Reinet distrik]).12,14,22,101-117
Hendrik Kruger was die groot-oupagrootjie van die welbekende President Paul Kruger.14 Ten tye van die Tweede Anglo-Boere Oorlog (1899 – 1902), ook bekend as die Suid-Afrikaanse Oorlog, was Paul Kruger die president van die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR), ook bekend as die Transvaal, ‘n onafhanklike Boerestaat aan die suidpunt van Afrika.64,65,118En wie sou kon dink dat die nageslag van Hendrik Kruger ook ‘n gewilde Hollywood-filmster sou oplewer? Otto A. Kruger, ‘n kleinneef van President Paul Kruger, was die seun van Bernard Alben Kruger en Elizabeth Winers en is op 6 September 1885 in Toledo, Ohio, Verenigde State van Amerika gebore. Hy was vanaf 1915 tot 1964 aktief betrokke in die teater- en rolprentbedryf. Hoewel hy soms die rol van die held in rolprente vertolk het, was hy meer bekend vir sy rolle as die sjarmante skurk of korrupte besigheidsman. Otto is op 20 Maart 1920 met Susan “Sue” MacManamy (1 Mei 1892 – 10 Junie 1976) getroud. Hulle het ‘n seun, David gehad waaroor min bekend is, en ‘n dogter, Ottilie (1926 – 2005), wat ook ‘n aktrise geword het. Otto Kruger is op 6 September 1974 op sy 89ste verjaarsdag in Woodland Hills, Los Angeles, California oorlede.24,119,120
6.7 Pieter Ernst
Pieter is gedoop op 18 Augustus 1726. Hy trou later met Zacharya Putter.10,12,14,22,32,36 Hulle was my grootouers sewe generasies verwyder. Van al die seuns was Pieter Ernst die suksesvolste boer en gevolglik die welafste broer. LEES MEER oor Pieter Ernst Kruger.
6.8 Catharina
Catharina is gedoop op 1 Augustus 1728 deur Henricus Beck (1669 – 1755), wat predikant van NGK Kaapstad was vanaf 1726 tot 1731.11,12,14,22,32,34,36 Hans Heinrick Niemzol en Catharina Krugel het as die doopgetuies opgetree.11,36 Wie hierdie persone was en wat hulle verbintenis met die Kruger-gesin was, is egter onduidelik. Ongelukkig is Catharina Kruger in 1730 op ongeveer twee-jarige ouderdom oorlede.12,22
NOTA: Jacob se van word in die doopinskrywing verkeerdelik as Krugel in plaas van Kruger gespel.
SPESIALE VERMELDING
VERWYSING 24: Fanie Kruger het Kuckuck, Sadenbeck en Pritzwalk in Desember 2004 besoek. Sy unieke foto’s van ons voorvader, Jacob Kröger (Kruger), se geboortegrond verskaf ‘n uitsonderlike kykie in sy lewe voor sy koms na die Kaap die Goeie Hoop. Hierdie foto’s is goedgunstelik aan my beskikbaar gestel in April 2018 en toestemming is verleen tot die publikasie daarvan op hierdie webwerf. Baie dankie, Fanie! Dankie ook vir opvolgende inligting daarna t.o.v Kruger-nasate.
- Lombard, R.T.J. 1983 Frantz Krüger (Kröger): Die stamvader van die Kruger-familie in S.A. Familia Vol 20(4), Kwartaalblad van die Genealogiese Genootskap van Suid-Afrika
- Kruger, B. 2004 Jacob Kruger – Regstellings oor die stamvader. Familia Vol 41(3), Kwartaalblad van die Genealogiese Genootskap van Suid-Afrika
- Testament van Jacob Kruger en Johanna Kemp. Nationale Argief & Rekords Diens van Suid-Afrika, Kaapstad. KAB MOOC 7/1/7/66, 1749
- Besoldiging van Jacob Kruger op Middelwoud. Scheepssoldijboeken dan de opvarenden van voor de kamer Zeeland uitgevaren schepen 1644 – 1795 banden. Middelwoud, 1713 – 1714. Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) 1.04.02, invetarisnummer: 12754, folionummer: 128. http://www.gahetna.nl/collectie/archief/inventaris/index/eadid/1.04.02/inventarisnr/12754
- Doopinskrywing van Jacob Kruger jnr. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-494?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 9 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Frans Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WGK?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 11 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Johannes Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WJK?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 16 October 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 14 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Elizabeth Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WHF?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 17 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hendrik Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WJ3?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 18 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Pieter Ernst Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WDW?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 21 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Catharina Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WLC?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 27 of 109; State Archives, Cape Province
- Mossop, E.E. 1947 Lives of the earlier Krugers. Told in a revised genealogical table. SA Archives Year Book. Cape Times Ltd., Cape Town
- Diacritic. https://en.wikipedia.org/wiki/Diacritic#Other_languages
- Kruger, B. 2007 Die Kruger-familie van Suider-Afrika. 1ste Ed. CD-publikasie.
- Holy Roman Empire. https://en.wikipedia.org/wiki/Holy_Roman_Empire
- Germany in the early modern period. https://en.wikipedia.org/wiki/Germany_in_the_early_modern_period
- Brandenburg-Prussia. https://en.wikipedia.org/wiki/Brandenburg-Prussia
- Prussia. https://en.wikipedia.org/wiki/Prussia
- Frederick William, Elector of Brandenburg. https://en.wikipedia.org/wiki/Frederick_William,_Elector_of_Brandenburg
- Frederick I of Prussia. https://en.wikipedia.org/wiki/Frederick_I_of_Prussia
- Thirty Years’ War. https://en.wikipedia.org/wiki/Thirty_Years%27_War
- Kruger: Geslagsregister van Ray Peter Kruger. 2009 http://www.e-family.co.za/families/Kruger/kruger.htm
- Kaufungen. https://en.wikipedia.org/wiki/Kaufungen
- Foto’s en inligting verskaf in April 2018 en Julie 2020 deur Fanie Kruger van Pretoria, Gauteng, Suid-Afrika
- Lugfoto van Kuckuck en Stausee, geneem deur Arne Schumacher. https://www.tripmondo.com/germany/brandenburg/wilmersdorf/
- History of Germany. https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Germany
- Wielingen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Wielingen
- Map of Zeeland. http://www.map-of-netherlands.co.uk/map-of-zeeland.htm
- De VOC site. https://www.vocsite.nl/index.html
- Dutch East India Company. https://en.wikipedia.org/wiki/Dutch_East_India_Company
- Huweliksinskrywing van Jacob Kruger en Jannetjie Kemp (getranskribeer). eGGSA Library. South African Records transcribed. https://www.eggsa.org/sarecords/index.php/church-registers/cape-town-marriages-1713-1756/169-cape-town-marriages-1718
- Kruger Jacob. South Africa’s Stamouers. http://www.stamouers.com/index.php/stamouers/k-to-m/272-kruger–jacob
- Hoge, J. Personalia of the Germans at the Cape, 1652 – 1806. Archives Year Book for South African History, 1946. Cape Times Ltd.: Kaapstad
- NG Gemeentes Kaapstad, Stellenbosch en Tulbagh. Gemeentegeskiedenisargief. ‘n Oorsig van die geskiedenis van die NG Kerk, sy gemeentes en predikante. https://www.gemeentegeskiedenis.co.za/
- Groote Kerk. http://grootekerk.org.za/geloofsgemeenskap/geskiedenis/
- Dooprekords van Jacob en Jannetjie Kruger se kinders (getranskribeer). eGGSA Library. South African Records transcribed. https://www.eggsa.org/sarecords/index.php/church-registers/cape-town-baptisms
- Upham, M.G. 8 March 2020. An inquiry into the ancestry of the Cape-born Johanna Kemp (c. 1689 – 1778) – Wife of Jacob Krüger (from Sadenbeck). https://mansellupham.wordpress.com/2020/03/08/an-enquiry-into-the-ancestry-of-the-cape-born-johanna-kemp-c-1689-1778-wife-of-jacob-kruger-from-sadenbeck
- Kemp Nicolaas. South Africa’s Stamouers. https://www.stamouers.com/stamouers/k-to-m/239-kemp-nicolaas
- Slave Lodge. https://www.iziko.org.za/museums/slave-lodge
- Upham, M.G. 2012 Uprooted lives. Unfurling the Cape of Good Hope’s earliest colonial inhabitants (1852 – 1713). http://www.e-family.co.za
- Cecilia Swerisse. First Fifty Year – a project collating Cape of Good Hope records (by Delia Robertson). http://www.e-family.co.za/ffy/g6/p6804.htm
- Koddo van Guinea. First Fifty Year – a project collating Cape of Good Hope records (by Delia Robertson). http://www.e-family.co.za/ffy/g7/p7961.htm
- Bertries van Couchin. First Fifty Year – a project collating Cape of Good Hope records (by Delia Robertson). http://www.e-family.co.za/ffy/g7/p7700.htm
- Kingdom of Cochin. https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Cochin
- NGK Stellenbosch lidmaatskap van Johanna Kemp. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HT-6LX3-J6H?cc=1478678&wc=M6GW-BM9%3A49605401%2C49605402%2C50282101%2C50635801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Stellenbosch > Memberships 1732-1788 > image 6 of 21; State Archives, Cape Province
- Afsterwe van Jannetjie (Kemp) Kruger. Tulbach, Cape Province, South Africa records, images, FamilySearch (https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSKD-F3G9?view=index : Nov 7, 2024), image 12 of 60
- Mostert, T. 2007 Chain of Command: The military system of the Dutch East India Company, 1655 – 1663. Masters Thesis, Leiden University, Netherlands. http://vocwarfare.net/pdf/chain-of-command-complete.pdf
- VOC Opvaarden (Shipping Logs). Society of the Nationaal Archief. http://www.gahetna.nl/
- National Geo-Spatial Information, 1:50 000 Rasters. January 2015. Department of Rural Development and Land Reform, Republic of South Africa. CD-publication
- Archaeological impact assessment. Proposed sand mine on the farm Brakke Kuyl no 38 and no 39, Blouberg, Western Cape. October 2016. JLJ Logistics (Pty) Ltd., ACRM, Rondebosch, Cape Town. http://www.sahra.org.za/sahris/sites/default/files/heritagereports/Report%20CKR%20Brakuil%20Sand%20Mining%20-%20AIA_0.pdf
- Maurits Pasques de Chavonnes. http://en.wikipedia.org/wiki/Maurits_Pasques_de_Chavonnes
- Van Rensburg, A.M. Cape slave transactions. Sale deeds, 1658 – 1731. Researched by Prof R. Shell. http://www.stamouers.com/Shell.PDF
- Liebenberg, H. Introduction to the Resolutions of the Council of Policy of Cape of Good Hope. http://www.tanap.net/content/activities/documents/resolutions_Cape_of_Good_Hope/Introduction_English_Resolutions_of_the_Council_of_Policy_of_Cape_of_Good_Hope.pdf
- History of the Cape Colony before 1806. https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Cape_Colony_before_1806
- Cape Town timeline, 1300 – 1997. http://www.sahistory.org.za/topic/cape-town-timeline-1300-1997
- Trekboer. https://en.wikipedia.org/wiki/Trekboer
- Fourie, J., Jansen, A. & Siebrits, K. 2013 Public finances under private company rule: The Dutch Cape Colony (1652 – 1795). New Contree, No 68, Desember 2013. https://dspace.nwu.ac.za/bitstream/handle/10394/10456
- De Villiers, C.C. & Pama, C. 1976 Geslagsregisters van Ou Kaapse Families: Deel 1 (A-M) & Deel 2 (N-Z). Erfenisstigting Biblioteek, Voortrekkermonument, Pretoria
- Carel Strang, SV/PROG. https://www.geni.com/people/Carel-Strang-SV-PROG/6000000013220469661
- Christina Strang. Family Search. https://ancestors.familysearch.org/en/LCTD-SX6/christina-strang-1721-1778
- Tulbagh. https://en.wikipedia.org/wiki/Tulbagh
- The Tulbagh Valley. https://www.tulbagh.net/the_tulbagh_valley.htm
- Land van Waveren. https://af.wikipedia.org/wiki/Land_van_Waveren
- Giliomee, H. & Mbenga, B. 2007 Nuwe geskiedenis van Suid-Afrika. 1ste Ed. Tafelberg: Kaapstad
- Illustrated history of South Africa. The real story. 1989 2nd Ed. Reader’s Digest Association South Africa (Pty) Ltd.: Cape Town
- Maria Lozee, SM. https://www.geni.com/people/Maria-Lozee-SM/1489835
- Maria Losëe. First Fifty Year – a project collating Cape of Good Hope records (by Delia Robertson). http://www.e-family.co.za/ffy/g7/p7767.htm#c7767.2
- Melville, J. 2005 Stamboom van die Van der Merwe Familie. 1ste Ed. Genealogiese Publikasies: Walmer
- Joachim van Plettenburg. https://en.wikipedia.org/wiki/Joachim_van_Plettenberg
- Frans Kruger, b3. https://www.geni.com/people/Frans-Kruger-b3/6000000001634150858
- Cornelis Coetse Coetzee, b7. https://www.geni.com/people/Cornelis-Coetzee-b7/6000000001864147722
- Magdalena Catharina (Erasmús) Meintjies (bef 1749 – 1792). https://www.wikitree.com/wiki/Erasm%C3%BAs-2201
- Hertroue van Magdalena Christina (Erasmus) Kruger. Cape Town, Cape Province, South Africa records,” images, FamilySearch (https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSFQ-SRKN?view=index : Nov 9, 2024), image 55 of 209; Cape Dutch Reformed Church Archives
- Huweliksinskrywing van Hendrik Hesse en Cecilia Kruger. Parish registers, Nederduitse Gereformeerde Kerk, Cape Town (Cape Province), 1695-1976. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSFQ-SRDH?cat=993508
- Cecilia (Cruger) Hesse (bef 1721). https://www.wikitree.com/wiki/Cruger-20
- Doopinskrywing van Johannes Jacobus Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-7PP?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 73 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Johanna Elizabeth Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-4SM?cc=1478678&wc=M6GW-82S%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49608601 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1713-1741 > image 77 of 109; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Maria Catharina Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WGR?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 22 September 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 4 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hendrina Cecilia Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-W61?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 10 July 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 7 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hendricus Petrus Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WZD?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 11 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Pieter Ernestus Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-W2Z?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 33 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Adonus Hendricus Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-W18?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 52 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Jacoba Zacharia Hesse. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/1:1:VRL9-574 : 23 February 2021), Hendrik Pieter Hesse in entry for Jacoba Zacharia Hesse, 05 Mar 1754, Baptism; citing p. , Cape Town, Cape of Good Hope, South Africa, State Archives, Cape Province; FHL microfilm 2,214,107
- Pieter (Brant) Brand (bef 1702). https://www.wikitree.com/wiki/Brant-306
- Brand Robert Roberts. https://www.stamouers.com/stamouers/a-c/72-brand-robert-roberts
- Claasen Cornelis. https://www.stamouers.com/stamouers/a-c/94-claasen-cornelis
- Alewyn Smit, b7. https://www.geni.com/people/Alewyn-Smit-b7/6000000002411197771
- Vorstendom Minden. https://nl.wikipedia.org/wiki/Vorstendom_Minden
- Huweliksinskrywing van Michiel Bester en Elizabeth Kruger. Parish registers, Nederduitse Gereformeerde Kerk, Cape Town (Cape Province), 1695-1976. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSFQ-SR86?cat=993508
- Michiel Bester (bef 1723). https://www.wikitree.com/wiki/Bester-593
- Madgdeburg. https://en.wikipedia.org/wiki/Magdeburg
- Otto I, Holy Roman Emperor. https://en.wikipedia.org/wiki/Otto_I,_Holy_Roman_Emperor
- J.A. Heese & R.T.J. Lombard. 1992. South African Genealogies 1 (A-B). Pretoria: Human Sciences Research Council [Reprinted by Genealogical Institute of South Africa, Stellenbosch, 2007]
- Doopinskrywing van Johanna Jacoba Bester. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-7B9?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 29 July 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 3 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Michiel Bester. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-W46?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 17 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Jacob Andries Bester. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WM3?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 32 of 80; State Archives, Cape Province
- Jan Bruijn van Madagaskar. First Fifty Year – a project collating Cape of Good Hope records (by Delia Robertson). http://www.e-family.co.za/ffy/g9/p9278.htm
- Doopinskrywing van Maria Colyn. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WR3?cc=1478678&wc=M6GW-86F%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49605404 : 23 September 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1695-1712 > image 3 of 84; State Archives, Cape Province
- Zwarte Maria Evert. Cape Town Museum. https://capetownmuseum.org.za/they-built-this-city/zwarte-maria-evert/
- Doopinskrywing van Johannes Heyns (getranskribeer). eGGSA Library. South African Records Transcribed. https://eggsa.org/sarecords/index.php/church-registers/cape-town-ngk-1665-to-1695/58-cape-town-baptisms-1688
- Hendrik Kruger, b7. https://www.geni.com/people/Hendrik-Kruger-b7/6000000006382244845
- Doopinskrywing van Johannes Jacobus Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WC1?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 20 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Gerrit Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WP5?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 34 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hendrina Cecilia en Johanna Francina Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WGH?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 40 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hendrik Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WHJ?cc=1478678&wc=M6GW-DMS%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49611801 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1743-1756 > image 57 of 80; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Hubrecht Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Swartland, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSKD-F33Z
- Doopinskrywing van Pieter Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-W5H?cc=1478678&wc=M6GW-8NP%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49614201 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1757-1779 > image 5 of 145; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Jacob Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WXT?cc=1478678&wc=M6GW-8NP%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49614201 : 20 July 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1757-1779 > image 19 of 145; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Frans Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WDX?cc=1478678&wc=M6GW-8NP%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49614201 : 21 May 2014), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1757-1779 > image 26 of 145; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Huibregie Kruger. South Africa, Dutch Reformed Church Registers (Cape Town Archives), 1660-1970, database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:S3HY-DZN4-WHS?cc=1478678&wc=M6GW-8NP%3A49605401%2C49605402%2C49605403%2C49614201 : 28 August 2019), South Africa > Cape of Good Hope > Cape Town > Baptisms 1757-1779 > image 35 of 145; State Archives, Cape Province
- Doopinskrywing van Jasper Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Tulbagh, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-WTGL
- Doopinskrywing van Elizabeth Pieternella Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Tulbagh, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-WTL2
- Doopinskrywing van Maartin Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Tulbagh, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-WTL6
- Doopinskrywing van Francina Johanna Susanna Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Paarl, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-W9WR-T
- Doopinskrywing van Hercules Christiaan Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Paarl, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-W9WT-3
- Doopinskrywing van Zacharya Anna Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Paarl, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-W9WR-4
- Doopinskrywing van Huibrecht Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Swartland, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSKD-F3SN?cat=993682
- Doopinskrywing van Jacobus Stephanus Kruger. Parish registers for the Dutch Reformed Church at Tulbagh, Cape Province. https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-CSV8-WTLD
- Paul Kruger. https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Kruger
- Otto Kruger. https://en.wikipedia.org/wiki/Otto_Kruger
- Otto Kruger. Find a Grave. https://www.findagrave.com/memorial/4339/otto-kruger